Mobilizacja blizny to zbiór różnego rodzaju technik, których celem jest poprawa ruchomości blizny, usunięcie ewentualnych zrostów między nią, a sąsiednimi tkankami oraz tym samym zapewnienie odpowiedniej przesuwalności poszczególnych warstw tkankowych względem siebie. Przeważnie wykonuje się masaż i mobilizację blizny po cięciu cesarskim, jednak w praktyce każda blizna pourazowa czy pooperacyjna wymaga takiego postępowania. Zajmuje się nim fizjoterapeuta.
Charakterystyka blizn
Proces gojenia się rany rozpoczyna się w chwili uszkodzenia tkanek i może trwać nawet 2 lata. Wyróżnia się blizny niedojrzałe i blizny dojrzałe. Te pierwsze mają mniej niż rok czasu, są grube i twarde, wypukłe oraz mało elastyczne. Wyróżniają się czerwoną lub różową barwą i bledną po uciśnięciu. To etap, w którym intensywnie tworzą się zrosty. Przetrwałe są trudne do usunięcia i powodują wiele problemów zdrowotnych. Z kolei blizny dojrzałe to takie, które mają powyżej roku, są miękkie, płaskie i elastyczne. Nie bledną po uciśnięciu, ponieważ ich unaczynienie jest prawidłowe. Dąży się właśnie do uzyskania takiego rodzaju blizn. Nie powinny one powodować żadnych dolegliwości bólowych, pieczenia, mrowienia, a skóra wokół nich musi wykazywać prawidłowe unerwienie (nie może pojawiać się np. brak czucia miejscowego).
Mobilizacja blizny – na czym polega?
Mobilizacja blizn polega na wykorzystaniu różnych technik celem zwiększenia ruchomości blizny i tkanek wokół niej. Czynności zaleca się wdrożyć już po zagojeniu się rany i zdjęciu szwów, jeśli były zakładane. Początkowo jest to jedynie głaskanie i dotykanie skóry wokół blizny, aby poprawić ukrwienie tkanek i zapobiegać zaburzeniom przewodnictwa nerwowego. Całe postępowanie można przedstawić na przykładzie blizny po cięciu cesarskim:
- faza I – do 7 dni od urazu, terapeuta nie pracuje bezpośrednio z blizną, lecz z tkankami sąsiednimi;
- faza II – 2-8 tydzień od urazu. Kontynuuje się drenaż limfatyczny wokół blizny, a także dołącza do tego delikatne rozluźnianie mięśniowo-powięziowe brzucha. Sesje odbywają się 1-2 razy w tygodniu i trwają 30-45 minut. Można stosować kinesiotaping (plastrowanie dynamiczne) i suche igłowanie. Kluczową rolę odgrywa autoterapia, polegająca wykonywaniu przez pacjentkę odpowiednich ruchów i chwytów terapeutycznych samodzielnie w domu (najlepiej w systemie 2 razy dziennie po około 20 minut);
- faza III – od 8 tygodnia do 2 lat po urazie. Wdraża się intensywne, bezpośrednie techniki pracy z blizną, tj. jej przesuwanie, ugniatanie, podnoszenie. Ma to na celu chronić przed tworzeniem zrostów i zwłóknień oraz eliminować te już powstałe. Jednocześnie okres 2 lat jest uznawany za czas, w którym możliwy jest jeszcze największy remodeling blizny. W późniejszym okresie jest to także możliwe, ale w znacznie ograniczonym zakresie.
Mobilizację blizny początkowo powinien wykonywać fizjoterapeuta, bez względu na przyczynę jej powstania. Pacjent może praktykować mobilizację dopiero po przeszkoleniu przez specjalistę.
Zobacz również: Leczenie blizn w sposób kompleksowy.
Mobilizacja blizny – wskazania
Wskazaniem do mobilizacji blizny jest każda blizna:
- blizny po cięciu cesarskim, epizjotomii czy pęknięciu krocza;
- blizny pooperacyjne bez względu na część ciała, na której występują;
- blizny pourazowe.
Do specjalisty w szczególności należy udać się z bliznami patologicznymi. Są one:
- zgrubiałe i twarde;
- mają zróżnicowaną fakturę, np. są nierówne, pofałdowane, grudkowate;
- cechują się ograniczoną elastycznością;
- można wyczuć grudki i guzki pod nimi lub w ich sąsiedztwie;
- powodują pieczenie, mrowienie czy ból podczas dotykania bądź samoistnie;
- towarzyszą im zaburzenia czucia powierzchownego lub nadwrażliwość.
Choć najlepiej rozpocząć mobilizację blizny jak najszybciej po jej uformowaniu się, pomocy fizjoterapeutycznej można szukać również w przypadku blizn przedawnionych i starych.
Zobacz również: Terapia blizn.
Mobilizacja blizny – przeciwwskazania
Mobilizacji blizny nie wykonujemy w następujących przypadkach:
- problem z gojeniem się świeżej blizny;
- rozejście brzegów blizny;
- sączenie się krwi, ropy lub innych płynów z blizny;
- obecność strupów lub szwów;
- stan po zażyciu mocnych środków przeciwbólowych;
- zespół Sudecka;
- ciężki przebieg cukrzycy.
Obecność strupów i szwów oraz czas do 14 dni po urazie są przeciwwskazaniem do pracy bezpośrednio z blizną, jednak nie wykluczają możliwości pracy z tkankami wokół niej. Jej intensywność dobierana jest indywidualnie do pacjenta.
Mobilizacja blizny po cc
Na poniższym filmie możemy zobaczyć jak wygląda mobilizacja blizny po cięciu cesarskim na przykładzie jednego z pacjentów naszego Centrum Fizjoterapeuty:
Polecane produkty:
Bibliografia
- Smith N., Fritz S., Leczenie blizn pourazowych, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2021.
- Chochowska M., Marcinkowski J., Klimberg A., Terapia manualna w pracy z blizną po operacji cięcia cesarskiego, Hygeia Public Health, 52/2017.
- Urbanowicz L., Ocena wpływu rehabilitacji na stan kończyny górnej u pacjentek po operacyjnym leczeniu raka piersi, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2018.
Last Updated on 30 maja 2024 by Kamil Maka