Hirudoterapia to popularna metoda leczenia polegająca na wykorzystywaniu działania medycznego pijawki lekarskiej (łac. hirudo medicinalis). Znana jest od ponad 2000 lat, a w ostatnim czasie dynamicznie wraca jej powszechność. Z pomocą hirudoterapii można leczyć wiele chorób i schorzeń, także tych niereagujących na inne formy leczenia tradycyjnego.
Hirudoterapia – na czym polega?
W 1884 roku J. B. Haycraft przeprowadził badania, które potwierdziły obecność hirudyny w ślinie pijawki. Z kolei w 1950 roku profesor F. Markwardt wyizolował hirudynę z gruczołów dokrewnych pijawki, zapoczątkowując powtórny wzrost zainteresowania nimi w medycynie. Współcześnie poznano już ponad 100 organicznych związków chemicznych, które posiadają zdrowotne właściwości i od których zależy cały efekt hirudoterapii. Hirudoterapia polega na przystawianiu pijawek do ciała pacjenta, w określonych miejscach, w obrębie których chce się uzyskać efekt leczniczy.
Pijawka przywiera do ciała ofiary za pomocą otworu gębowego zaopatrzonego w przyssawki oraz trzy promieniście ułożone szczęki. Każda z nich posiada aż do 90 małych chitynowych zębów. Po nakłuciu ciała pijawka pobiera krew z żywiciela (może to być ilość sięgająca 10-krotnej masy pijawki). Jednocześnie następuje uwalnianie wydzieliny gruczołów ślinowych, w związku z czym do krwiobiegu człowieka przedostają się substancje lecznicze. Są to między innymi:
- hirudyna;
- histamina;
- eglina;
- antystazyna;
- inhibitory transglutaminaz osoczowych I i II – czynników stabilizujących fibrynę;
- substancje hamujące agregację płytek krwi, np. saratyna, kalina;
- destabilaza wykazująca działanie przeciwbakteryjne, rozkładająca stabilną fibrynę w zakrzepie oraz przyczyniająca się do wzrostu komórek nerwowych;
- hementyna;
- PC-L;
- dopamina;
- serotonina;
- acetylocholina;
- endorfiny;
- chloromycetyna;
- kolagenaza;
- hialuronidaza;
- steroidy (w tym kortyzol, estradiol, progesteron i testosteron).
Żaden inny organizm nie jest w stanie produkować wydzieliny posiadającej tak niezwykły i bogaty skład chemiczny. Wykorzystuje się to więc nie tylko w medycynie, ale w ostatnich latach również w kosmetologii. Pojedynczy zabieg hirudoterapii trwa średnio od 30 do 180 minut.
Jak przygotować się do zabiegu hirudoterapii?
W dniu zabiegu należy zrezygnować z alkoholu, kawy i mocnej herbaty oraz z palenia papierosów. Odradza się również spożywanie pokarmów ostrych, zwłaszcza cebuli i czosnku. Skóra musi być czysta, dlatego nie wolno używać zapachowych mydeł, perfum, kremów i balsamów do ciała, antyperspirantów, dezodorantów czy maści leczniczych. Osoby przyjmujące na stałe leki powinny skonsultować się z lekarzem. Niekiedy istnieje konieczność odstawienia ich na kilka dni przed przystawianiem pijawek.
Hirudoterapia – działanie
Najważniejszym związkiem obecnym w ślinie pijawek jest hirudyna, czyli silny antykoagulant, którego podstawowym zadaniem jest przeciwdziałanie tworzeniu się zakrzepów. Wspólnie z histaminą powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych i znacznie lepsze odżywienie okolicznych tkanek. W ślinie pijawek znajdziemy również eglinę i inne substancje o działaniu przeciwbólowym. Do cennych efektów terapii zaliczamy też działanie przeciwzapalne, regulację ciśnienia tętniczego oraz usunięcie miejscowych toksyn.
Zobacz również: Oczyszczanie organizmu z toksyn.
Hirudoterapia – wskazania
Do podstawowych wskazań do hirudoterapii zaliczamy następujące:
- miażdżyca;
- choroba zakrzepowo-zatorowa;
- przebyte zabiegi, zwłaszcza replantacje;
- depresja i skłonność do obniżonego nastroju;
- przewlekłe dolegliwości bólowe;
- tiki nerwowe;
- nerwica;
- rozedma płuc;
- astma oskrzelowa;
- zapalenie płuc;
- niewydolność oddechowa;
- zapalenie korzeni nerwowych;
- reumatoidalne zapalenie stawów (RZS);
- rwa kulszowa;
- trądzik;
- łuszczyca;
- czyraki;
- hemoroidy;
- trudno gojące się rany;
- bóle głowy;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- zapalenie tęczówki i naczyniówki oka;
- bóle wątroby i woreczka żółciowego;
- paradontoza;
- zapalenie zatok;
- ostre zapalenie ucha środkowego.
Hirudoterapia znajduje coraz szersze zastosowanie również w kosmetologii. Wskazuje się, że opóźnia ona procesy starzenia organizmu i funkcjonowania narządów poprzez oddziaływanie substancji bioaktywnych na różne układy.
Hirudoterapia – przeciwwskazania
Ze względu na mnogość wydzielanych składników aktywnych do krwiobiegu człowieka, hirudoterapia nie zawsze może zostać wykorzystana. Do najważniejszych przeciwwskazań zaliczamy:
- ciążę;
- alergię na proteiny;
- hipotonię;
- hemofilię i niedobór czynników krzepnięcia;
- skazę krwotoczną;
- czynną chorobę wrzodową;
- stany wyniszczenia i skrajnego osłabienia organizmu;
- HIV;
- nowotwory;
- gruźlicę;
- alkoholizm;
- zaawansowaną anemią.
Przystawiania pijawek nie należy wykonywać również u dzieci poniżej 10. roku życia oraz u kobiet miesiączkujących.
Polecane produkty:
Bibliografia
- Tarnowska R., Car H., Hiurdoterapia – za i przeciw, Farmakologia Polska, 5/2009.
- Ząbkowska E., Piotrowska A., Hirudoterapia w wybranych zastosowaniach dermatologicznych, Kosmetologia Estetyczna, 6/2019.
Last Updated on 30 maja 2024 by Kamil Maka