Pareza (inaczej: niedowład) to ograniczenie ruchów dowolnych. Zaburzenie ruchowe spowodowane jest uszkodzeniem układu nerwowego. Zgodnie z inną definicją jest to zmniejszenie siły mięśniowej lub ograniczenie zakresu ruchów powstałe na skutek zmian organicznych ośrodkowych, obwodowych lub dotyczących samego mięśnia.
Pareza – przyczyny i rodzaje
Wyróżnić można:
- niedowład spastyczny;
- niedowład wiotki;
- niedowład połowiczy.
Niedowład spastyczny wynika z uszkodzenia ośrodkowego, górnego neuronu ruchowego. Z kolei wiotki uszkodzenia obwodowego, dolnego neuronu ruchowego. Pojęcie hemiparezy natomiast dotyczy niedowładu połowiczego.
Za podstawę parezy uznaje się uszkodzenie struktur układu nerwowego, przy czym przyczynami tego są zmiany organiczne obwodowe, ośrodkowe lub dotyczące samego mięśnia. Niekiedy może być ona następstwem zaburzeń psychicznych. Ma wówczas wyłącznie charakter czynnościowy.
- Zespół górnego neuronu ruchowego – cechuje się zwykle rozległym niedowładem, spastycznym wzmożeniem napięcia mięśniowego oraz wzmożeniem odruchów głębokich. Dodatkowo występuje osłabienie odruchów powierzchniowych, klonusy i objawy patologiczne, np. objaw Babińskiego. W EMG zauważa się brak zmian i zaników mięśni.
- Zespół dolnego neuronu ruchowego – niedowład jest przeważnie ograniczony, ma miejsce obniżone napięcie mięśniowe (wiotkość) oraz osłabienie lub zniesienie odruchów głębokich. Charakterystyczne są zaniki mięśniowe oraz zapis neurogenny w EMG. Tego typu zespołowi towarzyszą zwykle zmiany troficzne skóry lub zaburzenia wszystkich rodzajów czucia.
Uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego – postacie
W zależności od lokalizacji uszkodzenia dróg piramidowych uszkodzenie górnego neuronu ruchowego może dotyczyć:
- kory mózgu – wówczas niedowład ogranicza się do niewielkiej części ciała, np. dłoni czy stopy. Ma miejsce po przeciwnej stronie od miejsca uszkodzenia. Objawami towarzyszącymi są zwykle drgawki lub afazja;
- obrębu torebki wewnętrznej – często towarzyszy temu niedoczulica połowicza;
- pnia mózgu – towarzyszy temu często porażenie nerwów czaszkowych po stronie ogniska chorobowego;
- obrębu rdzenia kręgowego – samo porażenie jest zwykle obustronne.
Zobacz również: Układ piramidowy.
Uszkodzenie obwodowego neuronu ruchowego – postacie
Wyróżnia się 4 typy uszkodzenia dolnego neuronu ruchowego:
- uszkodzenie komórek rogów przednich;
- radikulopatie (czyli uszkodzenia korzeni rdzeniowych);
- neuropatie obwodowe;
- uszkodzenia splotów nerwowych (więcej niż jednego korzenia nerwowego).
Polecane produkty:
Bibliografia
- Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Podemski R., Kompendium neurologii, Via Medica, Gdańsk.
Last Updated on 30 maja 2024 by Kamil Maka